Szkoła Podstawowa
im. bł. ks. Jerzego Popiełuszki
Jelna 95; 33-318 Gródek nad Dunajcem
Telefon: (18) 441-78-27
E-mail: zsjelna@gminagrodek.pl
- UKS
- Projekty
- Efekty kształcenia
- Osiągnięcia
- Oddział przedszkolny
- Wolontariat
Gmina Gródek nad Dunajcem zajmuje powierzchnię 88 km2, z czego na Jelną przypada 6,6 km2 ,tj. 13,33%.
Nazwa – etymologia i historyczne przemiany:
- wraz z rozbudową organizacji kościelnej powstaje sieć dekanatów i parafii. Na obszarze dzisiejszej Gminy powstają 3 parafie: Gródek, Rożnów i Zbyszyce. Jelna jest częścią parafii zbyszyckiej. /Pozostanie do 1950 r., kiedy powstała parafia Sienna/. Całą parafię zamieszkuje 300 osób.
- w ramach rozbudowy systemu obronnego przez Kazimierza Wielkiego, dla ochrony szlaku handlowego biegnącego z Węgier doliną Dunajca, powstaje system grodów i zamków, m. in. Tropsztyn, Gródek i Rożnów. Średniowieczne grodzisko istniało też najprawdopodobniej w Jelnej.
- sympatie dla ariańskiej odmiany kalwinizmu wśród właścicieli Zbyszyc, rodu Kępińskich, poddają okolicę wpływom reformacji. Miejscowa świątynia zostaje przejęta przez arian i przemianowania na zbór.
- gwałtowna reakcja antyariańska w czasie „potopu ” szwedzkiego, wywołana jawnie manifestowanymi sympatiami heretyków wobec Karola Gustawa, powoduje wygnanie arian. Po 1658 r świątynie parafii gródeckich powracają w ręce katolików. Swój kościół, niestety zdewastowany, odzyskują też parafianie zbyszyccy, w tym mieszkańcy Jelnej.
II połowa - powstaje tzw . dominium zbyszyckie, wielka posiadłość ziemska, której właścicielem jest starosta wyżgrodzki, hrabia Antoni Stadnicki. W dwóch kluczach jest 26 wsi. W Jelnej powstają dwa folwarki, należące do klucza zbyszyckiego.
- Nowy Sącz i okolice są areną aktywnych działań konfederatów barskich. Jeszcze przez upadkiem konfederacji, w 1770 r., Sądecczyzna, w tym tereny dzisiejszej Gminy Gródek, zostają włączone w skład monarchii Habsburskiej, stając się częścią Królestwa Galicji i Lodomerii. Jelna po wprowadzeniu austriackiego podziału administracyjnego, zostaje włączona do cyrkułu sądeckiego w powiecie nowosądeckim.
- 1846r. - Gmina i wieś została objęta ogniem rzezi galicyjskiej. Na Pogórzu rozruchami kieruje chłop Koryga z Ciężkowic. Ofiarą najść na dwory, padają zabudowania dworskie w Jelnej. Chłopi odmawiają pańszczyzny. Jej ostateczne zniesienie przyniesie dekret gubernatora Stadiona z 1848 r.
- lata 1850, 1855 i 1873 - ludność gnębią odnawiające się epidemie cholery. W parafii zbyszyckiej umiera kilkaset osób. Zmarłych chowa się na specjalnych cmentarzach. Cmentarz „choleryczny:” powstaje też w Jelnej. Obecnie to niewielki placyk w centrum wsi, przy drodze powiatowej, z pamiątkowym przydrożnym krzyżem.
- 1892r. - postaje Związek Stronnictwa Chłopskiego. Wśród jego organizatorów znajduje się Adam Sikorski z Jelnej, wójt gminy, członek Rady Powiatowej, kandydat do Sejmu galicyjskiego, bliski współpracownik Stanisława Potoczka.
- 1881 r. - powstaje jednoetatowa szkoła filialna.; funkcjonuje też kasa pożyczkowa , pierwsza organizacja bankowa na Sądecczyźnie.
- 1909 r. - powstaje biblioteka wiejska. Zbór jest skromny –liczy 160 książek.
- 1914 r. - działania wojenne na froncie austriacko- rosyjskim toczą się niedaleko Limanowej. Pochód wojsk przetacza się przez terytorium Gminy. W trakcie potyczki na Dąbrowskiej Górze giną żołnierze austriaccy, zostają pochowani na terenie cmentarza w Zbyszycach. Później cmentarz przeniesiono, w związku z zlewem Jeziora Rożnowskiego do Siennej.
- lata okupacji hitlerowskiej, na terenie gminy działa ruch oporu, odziały ZWZ, AK i BCh.
- 1965-66r. - zostaje wybudowana i oddana do użytku nowa szkoła, która służy uczniom do chwili obecnej.
Wieś Jelna jest częścią Gminy Gródek nad Dunajcem, położonej na prawym brzegu Zalewu Rożnowskiego, w niewielkiej, kilkunastokilometrowej odległości od Nowego Sącza. Dwanaście jej miejscowości: Bartkowa Posadowa, Bujne, Gródek nad Dunajcem, Jelna, Lipie, Podole Górowa, Przydonica, Roztoka Brzeziny, Rożnów, Sienna, Tropie, i Zbyszyce, rozlokowanych jest wśród malowniczych wzniesień Pogórza Rożnowskiego. Położenie miejscowości w Gminie pokazuje mapa.
Od 1 stycznia 1999r., po wejściu w życie reformy administracyjnej, gmina Gródek nad Dunajcem należy do województwa małopolskiego i znajduje się na terenie powiatu nowosądeckiego, w jego północnej części. Specyficzne jest położenie Jelnej- wieś leży na styku trzech gmin: Korzenna, Chełmiec i Gródek.
2. Powierzchnia
3. Historia miejscowości
Nazwa miejscowa „Jelna”, pierwotnie „Jedlna”, ma charakter topograficzny i pochodzi od jodeł, które najprawdopodobniej porastały okoliczne wzgórza. W źródłach historycznych spotykamy na przestrzeni wieków różne jej postaci. Była to „Iedlna” /1370/, „Jedlna” /1387/, „Gyedlna” /1445/, „Gedlna” /1529/, „Jedlna” /1881/, wreszcie „Jelna” /1903/.
Kartki z kalendarza:
Jelna nie występuje początkowo jako samodzielna miejscowość. Wymieniana jest w źródłach, jako część parafii Zbyszyce, lub część majątków ziemskich należących do m. nn. do rodów, Kępińskich, Stadnickich, Głębockich.